vogelskijkenmetpeter

Mannetje in een weiland

In de Vogelbalans 2015 van SOVON las ik dat de krakeend aan een zodanige opmars bezig is dat hij mogelijk de wilde eend in het buitengebied voorbijstreeft, ook omdat de aantallen wilde eenden met zo’n 30% zijn teruggelopen. Reden genoeg om de krakeend weer eens in het zonnetje te zetten.
Tot ongeveer 1970 was de krakeend in ons land met circa 700 broedparen een zeer zeldzame broedvogel, maar daarna zijn de aantallen fors toegenomen. Begin 80er jaren waren er al circa 2000 broedparen en begin deze eeuw circa 7000 en de aantallen stijgen nog steeds blijkt dus uit de nieuwste cijfers. Oorzaken worden gezocht in de terugloop van geschikt broedgebied in Oost-Europa door grootschalige ontginning en toename van zowel het aantal lage zoetwatergebieden in ons land als een stijging van de voedselrijkdom.
De krakeend is een middelgrote, schuwe en weinig opvallende maar fraaie eend. Hij is tegenwoordig dus het gehele jaar aanwezig en je kunt hem vooral aantreffen in ondiep voedselrijk water zoals meren, moerassen, plassen en rivieren in de lage delen van ons land. Krakeenden die hier broeden, blijven hier over het algemeen ook in de winter tenzij het streng gaat vriezen want dan trekken zij door naar Zuidwest Europa. In de winter wordt de populatie vaak aangevuld met overwinteraars uit Europa en zie je ze vaker op grotere wateroppervlakten zoals meren, plassen, IJsselmeer en de deltagebieden, waar zij vaak groepjes vormen samen met andere soorten. In de zomer verblijven zij meer op open en lage zoetwatergebieden met ruige en weelderig begroeide oevers, omdat zij daar een betere broedgelegenheid hebben.
Het nest wordt op de grond gebouwd tussen de dichte oevervegetatie en is goed verscholen. De 8 tot 12 crèmekleurige eieren worden door het vrouwtje uitgebroed in circa 24 dagen. Het mannetje is dan meestal al vertrokken. De jongen verlaten direct het nest en kunnen zelf foerageren waarbij zij nog wel beschermd worden door het vrouwtje. Omdat zij in de eerste periode opgroeien in water met een vegetatie die zeer goede bescherming biedt, is de kans niet zo groot dat je ze kunt waarnemen. De Krakeend behoort tot de grondeleenden en dat betekent dat hij niet of nauwelijks duikt. Hij foerageert zwemmend met zijn kop onder water. Zijn voedsel is hoofdzakelijk plantaardig en bestaat uit waterplanten, wortelstokken, planten en zaden van waterplanten, maar er worden ook wel insecten en slakjes gegeten. Je kunt ze, vooral in de zomer, ook steeds vaker zien grazen op weilanden.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op het vorig vogelmoment over de wilde eend. Opmerkingen en vragen zijn altijd welkom.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Middelste zaagbek ( mannetje), Mergus serrator, Red-breasted Merganser,

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Middelste zaagbek, vrouwtje, kortere kuif en geen scherpe afgrenzing op de hals

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek,vouwtje, langere kuif en scherpe begrenzing op de nek

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, mannetje,

Deze keer aandacht voor de middelste zaagbek. Alhoewel hij het gehele jaar in ons land kan worden gezien is de kans in het najaar en winter veruit het grootst. Als broedvogel is hij met ongeveer 40 paartjes zeer schaars en dan ook nog vrijwel alleen verspreid in de Zeeuwse delta ( 30 paartjes) en op de Waddeneilanden ( 10 paartjes).

In najaar en winter worden de aantallen geschat op ongeveer circa 15.000 exemplaren en in strenge winters kan dat aantal nog groter zijn. Het gaat dan om overwinteraars en doortrekkers uit Scandinavië, IJsland en Nood West Rusland. Zij arriveren eind oktober en zijn in maart weer weg. Ze zijn dan op meerdere plekken in het land te zien maar je moet er wel voor naar de kust want ze verblijven veelal op zee of in havens, soms ook op brak water en zelden of niet in het binnenland. Zaagbekken zijn viseters wat je al kunt afleiden aan hun haaksnavel die ook nog eens een rij kleine tandjes heeft waarmee vis goed kan worden vastgepakt. Naast vis staan ook wel kreeftachtigen op het menu. Als ze in ons land broeden wordt het nest op de grond gebouwd op korte afstand van het water en goed verstopt onder struiken, takken of andere vegetatie. Het legsel bestaat uit 7 tot 14 crèmekleurige eieren die door het vrouwtje worden uitgebroed in 32 tot 35 dagen. Het mannetje is dan al vertrokken. De jongen verlaten vrij snel het nest en kunnen dan al zelf foerageren. Zij eten dan hoofzakelijk insecten. Ongeveer 60 dagen nadat zij het nest hebben verlaten kunnen zij vliegen.

De middelste zaagbek wordt soms wel verward met de grote zaagbek en dan vooral het vrouwtje want die lijken het meest op elkaar. Een hulpmiddel bij de herkenning is het leefgebied. De grote zaagbek is vrijwel uitsluitend te zien op zoet water in het binnenland. De meesten op het IJsselmeer maar ook in de duinen, binnenmeren en langs de grote rivieren en daar zie je de middelste zaagbek vrijwel nooit. Qua uiterlijke kenmerken heeft het vrouwtje van de middelste zaagbek een kortere kuif en de bruine nek heeft geen scherpe afscheiding.

Ter vergelijking heb ik twee foto’s van de grote zaagbek bijgevoegd.

Uiteraard iedereen weer bedankt voor de reacties op de vorige blog over de krakeend. Heb je vragen of opmerkingen stuur gewoon een mail.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Bonte strandloper, Calidris alpina, Dunlin

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Bonte strandloper

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Drieteenstrandloper, Calidris Alba, Sanderling

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Drieteenstrandloper

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kanoet, Calidris canutis, Knot

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kanoet. Zie de wat forsere bouw en de groenige

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paarse strandloper, Calidris maritima, Purple Sandpiper

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paarse strandloper

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Steenloper,Arenaria interpres, Turnstone

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Steenloper

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Scholekster,

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Tureluur,Tringa totanus,Redshank in winterkleed

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kanoeten op het wad

Nu het voorjaar is begonnen lijkt het mij een mooi moment om de winterperiode af te sluiten met een overzicht van een aantal kleinere steltlopers die je kunt zien aan onze kust en in mijn geval bij de Zuidpier in IJmuiden.

Het gaat om de bonte strandloper, kanoet, steenloper en de paarse strandloper. De eerste drie kun je hier het gehele jaar zien en de paarse strandloper is echt een wintergast en doortrekker. Het najaar en de winter zijn wel de betere periodes om ze te zien omdat ze in het hoge noorden broeden en niet in ons land. In de zomer zie je ze dus veel minder en het gaat dan om vogels die nog niet broeden.

Ze zijn wat lastig uit elkaar te houden, met name de kanoet, drieteenstrandloper en de bonte strandloper omdat je ze bij ons ziet in hun winterkleed en dat lijkt veel op elkaar. Daarom zie je ze hier allemaal zodat je ze wat kunt vergelijken.

De drieteenstrandloper zie je vaak langs de vloedlijn op het strand en dan rent hij met grote snelheid.

De kanoet is middelgroot en wat plomper, heeft een kortere snavel en wat grijsgroene poten. Op het wad zie je ze vaak in heel grote groepen.

De bonte strandloper is onze meest voorkomende strandloper en ongeveer even groot als de drieteenstrandloper, heeft een iets grotere snavel die ook licht gebogen kan zijn. Hij is minder vaak te zien langs het strand en meer op modderige vlakten en kwelders in getijdegebieden zoals bij de wadden.

De steenloper is het makkelijkst te herkennen aan zijn kleur en aan het feit dat hij altijd te zien is op pieren, dammen en havens waar hij tussen de stenen zijn voedsel zoekt.

De paarse strandloper zie je hier de zomer niet en in de winter vaak samen met steenlopers op met zeewier begroeide dammen en kusten.

Uiteraard zijn dit niet de enige stellopers die je in najaar en winter aan de kust ziet. Ook de scholekster zie je vaak in heel grote groepen en ook de tureluur overwintert in grote aantallen in de kustgebieden. De laatste is dan ook goed waar te nemen in zijn winterkleed da wat grijzer van kleur is. In het voorjaar trekken zij naar de weidegebieden en laagveen-moerasgebieden om te broeden.

In het archief van mijn blog kun je meer informatie vinden over de genoemde soorten.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op mijn vorige blog.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kievit, Vanellus vanellus, Lapwing. Mooi in een lentewei

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Landend op een paal in het water.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kuiken dat lekker doorstapt in een kruidenrijk weiland

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele kievit

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Lekker foerageren in een ruig weiland

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Een vechtpartijtje hoort er ook bij

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Op een warme zomerdag. Hij houdt de snavel open
om warmte af te voeren.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Een mooie stoere vogel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Mannetje in de broedtijd.Herkenbaar aan de grote pluim

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Op een koude kale winterakker.
Je moet soms goed zoeken om ze te zien

Dit jaar is door SOVON en de Vogelbescherming uitgeroepen tot “Jaar van de Kievit”. Dit is nodig om aandacht te vragen voor de moeilijke situatie waarin de kievit zich als broedvogel bevindt. Je ziet ze het hele jaar hier, maar dat zijn niet allemaal broedvogels. Onze kieviten trekken meestal weg naar zuidelijke delen van Europa om te overwinteren en daar komen dan weer kieviten uit Noord Europa voor in de plaats. De prachtige “Kievitwolken” die je vaak in het najaar ziet worden meestal gevormd door trekvogels of noordelijke vogels die hier overwinteren. Vanaf maart/april trekken zij weer weg naar het noorden om te broeden. Onze kieviten beginnen vanaf maart met broeden en zijn er dus vroeg bij.

Het gaat echter niet goed met de in ons land broedende kieviten. Tot 1990 namen de aantallen nog toe maar vanaf de jaren 90 nemen de aantallen af en tegenwoordig zelfs met 5% per jaar volgens de tellingen van SOVON. De huidige schatting van het aantal broedparen bedraagt 160.000 tot 240.000 maar dat is minder dan de helft van de broedpopulatie in 1990.

Kieviten hebben ongetwijfeld, net als alle andere weidevogels, grote last van het intensieve beheer van de weidegronden. Intensief beheerde weidegrond met alleen strak gemaaid gras zonder andere kruiden is geen goede leefomgeving voor weidevogels en die zie je daar dus ook nauwelijks. Tel daarbij op dat ook nog eens het waterpeil wordt verlaagd, waardoor het voedselaanbod wordt verminderd en de wormen etc. zijn moeilijker uit de grond te halen.

Kieviten broeden vaak op kale akkers met resten van mais of op wat meer kruidenrijke graslanden. In deze periode komen de eieren uit en lopen de kuikens rond. Tegelijk worden de landerijen omgeploegd en het gras voor de eerste keer gemaaid. De overlevingskans van kuikens wordt daarmee gedecimeerd.

Het is daarom mooi dat in het kader van het “jaar van de Kievit” wordt onderzocht wat precies de oorzaken zijn van die achteruitgang. Daarmee wordt het probleem inzichtelijk en kunnen betere beschermingsmaatregelen worden getroffen en kritisch naar het beheer worden gekeken.

Ons karakteristieke weidelandschap inclusief de vogels zou moeten worden gezien als cultureel erfgoed en niet worden opgeofferd aan steeds efficiëntere vormen van beheer die louter door economische motieven zijn ingegeven. Hopelijk komt men er achter dat steeds meer koeien, grote stallen en een grote groei van het zeer intensief beheerde weidegebied alleen maar leidt tot een grote melkplas met steeds lagere prijzen. Het tegendeel wordt dus bereikt en de weidevogel en zijn landschap zijn het slachtoffer. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grasmus, Sylvia communis, Whitethroat.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grasmus zingend op een uitkijkpost

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grasmus in het struikgewas

Deze keer aandacht voor de grasmus. Een zeer algemene broedvogel die qua aantallen een forse groei heeft doorgemaakt. De aantallen worden door SOVON op dit moment geschat op circa 140.000 broedparen. In de jaren 70 van de vorige eeuw was dit nog de helft. Toename van groengebieden met ruige vegetatie heeft ertoe geleid dat het broedgebied enorm is toegenomen. Hij komt voor in allerlei gebieden die voldoende ruig zijn. Dat betekent dat je hem kunt zien in bosranden, meidoornhagen, dichtbegroeide spoorbermen, houtwallen en dichte duindoorngebieden. Op open weidegebieden, heidevelden, bossen en stedelijk gebied zul je hem niet aantreffen. Ik zie ze vooral aan de IJsselmeerkust in gebieden met wat ruige bosschages, maar ook in duindoornruigtes in de duinen bij Zandvoort.
Hij overwintert in de westelijke Sahel in Afrika en arriveert in ons land vanaf april tot medio mei tot begin juni en hij vertrekt weer vanaf eind juli tot in september. Je hebt kortom de beste kans om hem te zien vanaf medio april tot medio juli. In het broedgebied zitten ze vaak te zingen vanuit een hogere uitkijkpositie. Het legsel bestaat uit 4 tot 5 eieren in een goed verstopt nest in lage en dichte struiken of in andere dichte vegetatie. De eieren worden uitgebroed in circa 11 tot 13 dagen en de jongen zijn na circa 12 dagen in staat om uit te vliegen.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vink, Fringilla coelebs, Chaffinch

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Baltsende roodborsten

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Tjiftjaf, Phylloscopus collybita, Chifchaff

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Fitis, Phylloscopus trochilus, Willow Warbler

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Ekster, Pica pica, Magpie

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Groenling, Chloris chloris, Greenfinch

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote bonte specht, Dendrocopus major, Great Spotted Woodpecker

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Heggenmus, Prunella modularis, Dunnock

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele grote bonte specht

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Twee groenlingen bij de waterbak

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Houtduif, Columba palumbus, Wood Pigeon

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kauw, Corvus monedula, Jackdaw

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele koolmees, Parus major, Great Tit

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Mannetje merel, Turdus merula, Common Blackbird

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele pimpelmees, Cyanistes caeruleus,Blue Tit

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Ransuil, Asio otus, Long-eared owl

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Turkse tortel, Streptopelia decaocto, Collared Dove

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Winterkoning, Trochlodytes trochlodytes, Winter Wren

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zanglijster, Turdus philomelos, Song Trush

De vaste bezoeker weet wel dat wij een vaste stek hebben op een prachtige plek in Bakhuizen in het schitterende Gaasterland. Een plek die grenst aan een bosrand en dus behoorlijk vogelrijk is. Gedurende het jaar zien wij daar ongeveer 42 soorten, waarbij ik dan de ook de vogels meetel die overvliegen zoals bijv. de grauwe ganzen, boerenzwaluwen, gierzwaluwen en de buizerd.
Het leek mij leuk om in deze blog eens een overzicht te laten zien van de soorten die dagelijks onze plek bezoeken en die ook in de directe omgeving broeden.
In deze tijd van het jaar is het weer druk met alle jongen die uitgevlogen zijn, alhoewel niet van alle soorten deze zo gemakkelijk te spotten zijn. De jongen van de mezen, grote bonte specht en de heggenmus zie je nog wel maar van de andere soorten is het een stuk lastiger.
Ik hoop dat je ervan zult genieten.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op mijn vorige blog over de grasmus.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Boerenzwaluw, Hirunda rustica, Swallow

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Boerenzwaluw, Hirundo rustica, Swallow

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Boerenzwaluw rustend op een draad

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Boerenzwaluw

Het wordt wel weer eens tijd voor een vogelmoment. Het vorige is alweer een paar maanden geleden. Deze keer gaat het over de boerenzwaluw. Een algemene en redelijk talrijke broedvogel, volgens SOVON 100.000 tot 200.000 broedparen, die medio april in ons land arriveert en vanaf september weer zijn overwinteringsgebieden opzoekt, die zich meestal in West en Centraal Afrika bevinden. In ons land is hij, met uitzondering van de duinstreek, Flevoland, het centrale deel van de Veluwe en de centra van steden overal aanwezig.

Een typische vogel van het boerenland omdat in die omgeving met koeien etc. veel vliegende insecten voorkomen en die vormen het voedsel van de boerenzwaluw. Die insecten vangen zij door met wijd opengesperde snavel te vliegen. Omdat zij, zeker in de broedtijd, grote aantallen insecten moeten vangen zie je ze dus weinig rusten. Door hun hoge snelheid en enorme wendbaarheid lukt het ze om die aantallen insecten ook daadwerkelijk te vangen. Zelfs drinken doen zij vliegend. Als zij dan rusten zie je ze vaak in grote aantallen op de nok van boerenschuren of op de afrasteringsdraden in de weilanden en op elektriciteitskabels.

In de vlucht herken je ze snel aan de opvallende rood/bruine plek op het voorhoofd en de lange gevorkte staart.

Boerenzwaluwen nestelen altijd onder een dak en bij voorkeur binnenshuis in schuren, stallen maar ook wel onder bruggen of andere plekken die overdekt zijn. Het nest is komvormig en wordt zo hoog mogelijk tegen de overkapping aan gebouwd zodat katten en andere rovers er vrijwel niet bij kunnen. Het wordt gemaakt van klei dat op de grond wordt gevonden. Je ziet dan ook in april en mei vaak boerenzwaluwen bij modderige plekken in weilanden of op paden waar zij gemakkelijk aan “metselspecie” kunnen komen voor de bouw van hun nest. Omdat zij altijd terugkeren naar hun oude broedplaats gebruiken zij het nest vaak meerdere jaren. Dan zijn zij immers snel klaar omdat het alleen een schoonmaak vereist en wat herstelwerk. Zij beginnen met broeden vanaf eind mei en er worden 4 tot 7 eieren gelegd, die door het vrouwtje worden uitgebroed in 2 tot 2 ½ week. De jongen verlaten het nest na ongeveer 20 dagen. Er zijn vaak twee tot drie legsels per jaar.

De broedpopulatie staat onder druk omdat het aantal boerenbedrijven daalt, de kleinschaligheid van het boerenland afneemt en de verstedelijking van het platteland toeneemt. Ook worden zij als gevolg van steeds strengere hygiënische voorschriften steeds meer geweerd uit boerderijen. Door al deze ontwikkelingen neemt het aantal nestlocaties af en er is nog een nadelig effect van het verplicht gebruik van insecticiden in de stallen.

Tot nu toe bleef de populatie redelijk op peil en kon de sterfte tijdens de trek en in de overwinteringsgebieden gecompenseerd worden door goede broedresultaten. De vraag is of dat in de toekomst zo zal blijven.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vliegenzwam, symbiose met berken

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Aardappelbovist, symbiose met loofbomen ( vaak eiken)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Aardappelbovist

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Gele knolamaniet, symbiose met loofbomen in bossen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Gele knolamaniet

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Parelstuifzwam, op dood organisch materiaal (sapotroof)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote parasolzwam, bermen, open gebied ( sapotroof)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Geweizwam, zeer klein op verrot hout ( sapotroof)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Tonderzwam, parasiet op loofbomen.
Ook op dood hout (necrotoof)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Judasoor, parasiet op loofbomen, veelal op vlier.
Ook op dode takken (necrotoof)

Deze keer weer een blog over paddenstoelen. Het is tenslotte najaar, alhoewel je ze het gehele jaar kunt zien, maar het najaar is wel de beste tijd. Ik heb een aantal soorten op de foto gezet die redelijk algemeen zijn en die je dus overal wel kunt waarnemen. Er is een onderscheid gemaakt naar de verschillende leefwijzen.

Paddenstoelen zijn in feite vruchtlichamen die groeien uit een met het blote oog onzichtbaar dradenstelsel wat het mycelium wordt genoemd en dat op verschillende wijze aan voedsel komt.

Alle paddenstoelen zijn voor wat betreft hun leefwijze te onderscheiden in:

1. Soorten die leven op dood organisch materiaal oftewel de sapotrofe soorten en

2. Soorten die leven op andere levende organismen waarbij weer een onderscheid wordt gemaakt in:

- Soorten die parasitair leven, waardoor de gastheer beschadigd wordt of zelfs afsterft en

- Soorten die in symbiose leven met hun gastheer, waarbij sprake is van wederzijds voordeel. De paddenstoel onttrekt het noodzakelijke voedsel ( koolhydraten) aan de plant of boom en geeft in ruil water met opgeloste mineralen terug.

In deze blog heb ik van allemaal voorbeelden opgenomen.

Het overzicht begint met een aantal soorten die in symbiose leven met levende planten en bomen. Je vindt ze altijd vlakbij hun gastheer.

Als eerste de paddenstoel der paddenstoelen, de vliegenzwam. Hij is dus een parasiet maar leeft in symbiose met berken en soms dennen.

Ook de aardappelbovist is hiervan een voorbeeld en is zeer algemeen in bossen, parken en tuinen in de directe omgeving van loofbomen.

Vervolgens de gele knolameniet. Deze vind je vaak op droge zandgrond in bossen waar hij samen leeft met loofbomen en soms ook naaldbomen.

Als vertegenwoordigers van sapotrofe soorten heb ik de volgende opgenomen.

De parelstuifzwam. Hij is zeer algemeen en je kunt hem zien in loofbossen maar ook in wegbermen, struiken bij open weilanden, tuinen etc. Hij leeft dus op dood organisch materiaal.

De grote parasolzwam die je vanaf de zomer tot in de herfst kunt aantreffen op open gebied zoals weilanden, wegbermen. Je kunt ze, gelet op hun grootte, niet over het hoofd zien. De doorsnede van de hoed kan wel 25 cm bedragen.

Vervolgens een heel kleine maar wel zeer algemene vertegenwoordiger van deze groep, het geweizwammetje. Ze groeien vaak in groepjes op reeds behoorlijk verrotte boomstronken of boomstammen en je treft ze overal aan waar maar voldoend verrot hout aanwezig is. Dat kan dus in bossen zijn maar zeker ook in stedelijk gebied.

Tenslotte nog een aantal parasitair levende soorten zoals:

De Tonderzwam. Een grote zwam die je het gehele jaar wel kunt zien op allerlei loofbomen. Zelfs op afgestorven stronken kan hij nog best lang leven. Dit worden ook wel necotrofe parasieten genoemd. Zij beginnen hun leven op levend hout maar kunnen dus nog een tijdje leven als de gastheer is afgestorven.

Het judasoor. Ook dit is een parasiet die begint op een levend organisme, veelal een vlierstruik, en die nog een tijdje stand houdt nadat de boom is afgestorven. Hij is zeer algemeen en je kunt hem het gehele jaar zien.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op de vorige blog over de boerenzwaluw.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Wilde zwaan, Cygnus cygnus, Whooper Swan

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kleine zwaan, Cygnus bewickii, Tundra Swan

Ik wens iedereen fijne feestdagen en een gezond en gelukkig 2017. Mijn wensen gaan vergezeld van twee prachtige wintergasten, De wilde zwaan en de kleine zwaan. Echte wintergasten die je hier nu kunt zien. De wilde zwaan is wat minder talrijk en zie je in Flevoland, randmeren, groet rivieren, Wieringer,eer en de Waterleidingduinen.
De kleine zwaan is talrijker en zie je veel in de randmeren, Wieringermeer en de waddenkust.
Het zijn lastig uit elkaar te houden soorten maar ik hanteer altijd een ezelsbruggetje: Kleine zwaan met klein geel en de wilde zwaan met groot geel. Bij hem loopt het geel op de snavel verder door.
Ik hoop dat je ze kunt spotten en ik wens iedereen veel prachtige vogel- en natuurmomenten in 2017.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Smient, Anas Penelope, Eurasian Wigeon, mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Smient, vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje smienten

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Brilduiker, Bucephala clangula, Common Goldeneye, mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Brilduiker, vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje brilduiker, baltsend

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Middelste zaagbek, Mergus serrator, Red-Breasted Merganser,
mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Middelste zaagbek, mannetje poetst zijn veren

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Middelste zaagbek, vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje middelste zaagbek

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, Mergus merganser, Goosander, mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, mannetje

Het leek mij leuk om eens een blog te wijden aan wintereenden. Als je echter heel precies kijkt dan zijn die er eigenlijk niet omdat vrijwel alle soorten, op een paar zeldzame soorten na, hier het hele jaar door wel te zien zijn. Voor deze blog versta ik dan onder de term “wintereenden” de soorten die je hier uitsluitend of vrijwel uitsluitend kunt zien in de winter en dan ook iedere winter en in grote(re) aantallen. Het gaat dan om de smient, brilduiker, middelste zaagbek en de grote zaagbek. In dit rijtje horen ook nog het nonnetje en de topper maar die zijn niet opgenomen omdat ik daar simpelweg nog geen fotos van heb en kunnen maken en het kunnen publiceren van eigen foto’s vind ik wel een voorwaarde voor mijn blog.

Het komt omdat het aantal nonnetjes niet zo groot is en je ze vaker op telescoopafstand dan op camera-afstand ziet. Dit geldt ook voor de topper. Hij is ook vaak te zien op het IJsselmeer maar wel wat verder uit de kust. Hij zit vaak ook tussen grotere groepen kuifeenden en is dan niet gemakkelijk te fotograferen.

De kans om in de winter dus een smient, brilduiker, grote zaagbek of middelste zaagbek te zien is dus veel groter.

De Smient wordt ook wel de” fluiteend” wordt genoemd, vanwege de kenmerkende luide fluittoon van het mannetje. In de winter verblijven hier zo’n 800.000 exemplaren, waardoor hij, na de wilde eend, de meest talrijke eend in ons land is. Bijna de helft van alle Smienten in Noord West Europa overwintert in ons land en dan vooral in de weidegebieden van Friesland, Noord- en Zuid Holland, maar ook in de randmeren en langs de grote rivieren. Zij arriveren vanaf oktober en in april zijn ze weer vertrokken. In de polders zie je ze vaak in wat kleinere groepen maar op plassen en meren zie je vaak enorme aantallen en dan hoor je ook meteen waarom ze fluiteenden worden genoemd.

Het zijn grondeleenden die vooral zeegras, zeekraal en ander plantaardig materiaal eten. Aangezien dat voedsel niet meer ruim voorhanden is, grazen ze veel vaker op weilanden waar ze gras eten. De paarvorming vindt in de winter plaats zodat zij als pas gevormd paartje de terugreis aanvaarden naar hun broedgebieden in Scandinavië en Siberië. De balts kun je dus goed waarnemen in onze polders, meestal vanaf januari.

De brilduiker zie je vooral in het deltagebied, IJsselmeer en Markermeer, daarbuiten komt hij schaars voor. De aantallen worden geschat op circa 30.000 exemplaren en dus ruim minder talrijk dan de smient. Goed herkenbaar aan de wat grote groene kop met de karakteristieke witte vlek ( mannetje). Ook bij de brilduikers vindt de paarvorming al in het winterseizoen plaats zodat baltsende paartjes bij ons gezien kunnen worden. Vanaf februari trekken zij weer weg naar hun broedgebieden in het noorden van Europa en Rusland.

De middelste zaagbek overwintert met circa 15.000 exemplaren in ons land en in strenge winters kan dat aantal groter zijn. Zij arriveren eind oktober en vertrekken weer vanaf begin maart naar hun broedgebieden. Zij verblijven veelal op zee of in havens en soms op brak water maar zelden of nooit in het binnenland. De meeste kans om ze te zien is in de Delta of in het westelijk waddengebied.

De grote zaagbek arriveert in november en december uit de broedgebieden in Scandinavië en Rusland. Ongeveer een kwart van de Noordwest Europese winterpopulatie overwintert in ons land. Ruim 60% daarvan verblijft op het IJsselmeer en ook nog eens ver uit de oevers waardoor ze moeilijk te tellen zijn. Schattingen van SOVON lopen dan ook van circa 6000 tot 36000 exemplaren. De strengheid van de winter speelt hierin ook een rol. In heel strenge winters trekken er meer door naar het zuiden van Europa. Ook in de Delta, het rivierengebied, de waterleidingduinen en de natte veenweidegebieden kun je ze zien maar de aantallen zijn dan aanzienlijk minder. Het zijn vooral zoetwatervogels die pas bij heel strenge vorst het zoute water opzoeken. In maart vertrekken zij weer naar het hoge noorden om te broeden.

Reactie, vragen of opmerkingen zijn welkom op mijn mailadres petervandebeek@hotmail.com

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Blauwe reiger, Ardea cinerea, Grey Heron

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Blauwe reiger in een winterse sloot

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Foeragerend in een weiland

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Hier zijn goed de ver naar achteren uitstekende poten te zien
en de ingetrokken nek

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Winters beeld met de wat grijs/gele snavel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Hier kleurt de snavel al en zie je de kuif

Image may be NSFW.
Clik here to view.

kleumend tussen het riet

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Typisch winterbeeld, ineengedoken en een poot ingetrokken

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniel met een net gevangen prooi. Hij is nog egaal grijs
en minder getekend dan de volwassen vogel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Nog een typisch winterbeeld op het ijs.
ineengedoken en een poot ingetrokken

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Foeragerend in een plas dras gebied

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vliegbeeld met ver naar achteren uitstekende poten en
een ingetrokken nek.

Deze keer staat de blauwe reiger centraal. Niet alleen omdat het een heel algemene en “gewone” vogel is maar ook omdat voor hem het winterseizoen alweer bijna ten einde is. Hij is een van de vroegste broeders. Blauwe reigers zijn koloniebroeders en je kunt ze nu al bezig zien met het transport van takken om nesten te bouwen die zich hoog in de bomen bevinden. In zo’n broedkolonie is het grappig om te zien hoe zulke grote vogels zich al wiebelend tussen de takken door bewegen. Eigenlijk hebben ze helemaal niet de bouw om op zo’n plek te nestelen maar daar zullen zij zelf dus anders over denken. Het nest wordt gebouwd door het vrouwtje van takken die door het mannetje worden aangevoerd. Zo zijn de taken dus goed verdeeld. Zij hebben één legsel per jaar dat bestaat uit 4 tot 5 eieren die door beide ouders worden uitgebroed in ruin drie weken. Zij worden nog ongeveer 4 weken in het nest warm gehouden voordat zij het verlaten en voorzichtig over de takken gaan kruipen. Het duurt dan nog 3 weken voordat zij kunnen vliegen. Ook als zij pas vliegen keren zij nog gedurende 3 weken terug naar het nest om gevoerd te worden door de ouders.

Zowel in steden als op het platteland is hij een algemene en gewone verschijning. Eigenlijk overal waar water in de buurt is kun je hem wel aantreffen. Zelfs in je achtertuin als je daar een vijver hebt aangelegd. Hij weet er dan vaak feilloos de vissen te vinden.

Zij hebben wel te lijden onder strenge winters omdat zij dan weinig of geen vis kunnen vangen en ook de kleine zoogdieren zoals muizen en mollen heel moeilijk of niet te pakken zijn. Door aanhoudende strenge winters in de vorige eeuw was het aantal broedparen teruggelopen tot circa 3500. Na de strenge winter van 62/63 zijn de aantallen weer toegenomen en als gevolg van de zachtere winters is het aantal inmiddels alweer ruim verdubbeld.

Tegenwoordig zijn blauwe reigers in ons land standvogel, alhoewel sommigen wel weg kunnen trekken. Vroeger waren zij alleen broedvogel die elders overwinterden. Dat was echter in de tijd dat er hier nog jaarlijks heel strenge winters waren.

Tegenwoordig zie je in het buitengebied altijd wel blauwe reigers die doodstil aan de slootkant staan om ieder visje feilloos te vangen. Maar ook mollen, kevers, muizen en kleine konijnen worden gevangen in de weilanden. Vaak zijn ze alleen tenzij er bijvoorbeeld sloten zijn uitgebaggerd want dan is er veel voedsel voorhanden en kun je hele groepen tegelijk zien.

Het zijn schuwe en stille vogels die zich niet gemakkelijk laten benaderen. Het enige geluid dat je van ze hoort is een wat schorre schreeuw die zij laten horen als zij vliegen. In de vlucht zijn ze goed herkenbaar aan de ver naar achteren uitstekende poten, de ingetrokken nek en een trage vleugelslag. In de broedkolonie zijn ze overigens wel een stuk luidruchtiger.

Sinds de terugloop van de aantallen halverwege vorige eeuw zijn ze beschermd en mag er dus niet meer op gejaagd worden.

In deze tijd van het jaar ontstaat het broedkleed. Ze krijgen een mooiere kuif en de snavel verkleurt wat van grijs/geel naar meer oranje. Kortom genoeg reden om eens wat nauwkeuriger naar onze blauwe reiger te kijken.

iedereen weer bedankt voor de reacties op de vorige blog. Reacties en vragen zijn altijd welkom.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Heggenmus,Prunella modularis, Dunnock

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Heggenmus zingen op de top van een duindoorn in het vroege voorjaar

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Als een specht tegen de stam op zoek naar insecten

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Altijd alert blijven op je omgeveing

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Foeragerend op het gras onder de pruimenboom

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zijn favoriete uitkijkpunt

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Daarom heet hij heggenmus

Image may be NSFW.
Clik here to view.

In het ondergaande zonnetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Met een snavel vol eten voor de jongen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Op de voederplank

De heggenmus is een van de meest algemene broedvogels van ons land en met zo’n 250.000 broedparen ( bron: SOVON) ook nog eens talrijk. Hij gaat al broeden in april zodat er grote kans is dat je hem kunt zien in je tuin als hij een nest aan het maken is. Tegelijk is hij onbekend omdat hij zo weinig opvallend is. Bij een snelle observatie lijkt hij wat op de huismus maar als je beter kijkt zie je toch dat hij wat slanker is, een spitsere snavel heeft en een meer grijze kop. Hij heeft echter een meer verborgen leefwijze onder struiken en begroeiing. Je ziet hem vaak als een muis over de grond scharrelen waar hij zijn voedsel zoekt dat bestaat uit allerlei geleedpotigen zoals spinnen, kevers, en rupsen. In de winter wordt het menu aangevuld met zaden en is hij ook op voedertafels te vinden. Over het algemeen leeft hij solitair. De mannetjes en vrouwtjes zijn vrijwel identiek. Hij zingt vaak vanuit een hogere positie en dan is hij mooi te zien.

Je komt hem in het hele land tegen, met uitzondering van de grote agrarische kleigebieden in het noorden van Friesland en Groningen. Hij leeft in kleinschalig landbouwgebied, bossen, parken, tuinen, houtwallen en overige bosrijke gebieden en duinen. Nederlandse broedvogels zijn ook standvogels. Tijdens de trek zijn hier wel vogels uit Scandinavië en Noord Duitsland die doortrekken naar zuidelijke landen in Europa.

Heggenmussen broeden in struiken en heggen, waarbij het nest meestal op een maximale hoogte van ongeveer 1,5 meter wordt gebouwd. Het vrij grote nest van takjes en een kommetje van mos wordt bekleed met haren en ander zacht materiaal. het legsel bestaat meestal uit 3 tot 6 ongevlekte blauwe eitjes die door het vrouwtje worden uitgebroed in circa 12 dagen. De jongen vliegen na 13 dagen uit. In de paartijd kun je, zelfs in je tuin, heggenmussen soms achter elkaar aan zien rennen als een soort paringsritueel. Het vrouwtje paart vaak met meerdere mannetjes, maar het laatste, vaak sterkste mannetje, wint doordat hij eerst tegen de cloaca van het vrouwtje pikt en zo het sperma van zijn voorgangers verwijderd. Daarna paart hij. Zo is er niet alleen sprake van polygamie maar ook van polyandrie doordat de andere mannetjes wel meehelpen met het grootbrengen van de jongen omdat zij in de veronderstelling verkeren dat het hun jongen zijn. Het vrouwtje heeft zich op deze manier verzekerd van voldoende voedselaanbod voor haar jongen. Er is vaak sprake van twee of drie legsels, waarvan het eerste al in april.

Kortom een leuk vogeltje dat je in ieder tuin kunt aantreffen mits die rommelig genoeg is met voldoende begroeiing en beschutting. In tegenstelling tot het feit dat hij erg beschut leeft, zingt hij zeer uitbundig.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op mijn vorige blog over de blauwe reiger.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Braamsluiper, Sylvia curruca, Lesser Whitethroat

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Braamsluiper, Sylvia curruca, Lesser Whitetrhroat

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zwartkop, Sylvia atricapilla, Eurasian Blackcap
zwartere kop en veel grijzere onderzijde

Het lijkt mij leuk om deze keer aandacht te schenken aan de braamsluiper. Een vogel die zeer goed verborgen leeft en die je vaker hoort dan dat je hem ziet. Verwacht dus geen serie prachtige foto’s. Zijn zang is vaak alleen te horen vanaf medio april tot begin mei en als de jongen het nest hebben verlaten hoor je vaak een luid getik , dat klinkt alsof er twee steentjes tegen elkaar worden geslagen. Zo makkelijk te herkennen is dat niet. Daarna is hij vrij stil en erg onopvallend.

Hij is familie van de zwartkop en je kunt hem er ook wel mee verwarren, maar de braamsluiper heeft een veel wittere borst en meer grijsbruine bovenzijde.

De braamsluiper is een trekvogel die overwintert in Oost-Afrika. Hij arriveert vanaf medio april en vertrekt alweer vanaf eind juli, maar kan nog tot in oktober worden gezien. Het is een vrij talrijke broedvogel die wijdverspreid over ons land is met de hoogste dichtheden in de noordelijke provincies, op de Waddeneilanden en in de duingebieden. Ondanks die behoorlijke aantallen, 13.000 tot 15.000 broedparen volgens SOVON, wordt hij toch maar weinig gezien. Hij weet zich dus goed verborgen te houden. Hij is een bewoner van dicht struikgewas met doornstruiken, bramen en meidoorns in het boerengebied en in open bosranden met dichte ondergroei. In bewoond gebied zie je hem wel in parken en grote tuinen mits er voldoende dicht struikgewas is. Zoals voor veel vogels geldt heeft ook de braamsluiper te leiden van ruilverkaveling en intensivering van de landbouw waardoor broedgebied is verdwenen. Hij heeft wel weer kunnen profiteren van toegenomen groen areaal in het bewoonde gebied.

Zijn voedsel bestaat hoofdzakelijk uit spinnen en insecten zoals kevers, mieren, rupsen, duizendpoten en vliegen. Dat dieet wordt in de herfst ook wel aangevuld met bessen. Zij bouwen hun nest in dicht struikgewas en er worden 4 tot 6 eieren gelegd die door beide partners in circa 11 dagen worden uitgebroed. De jongen blijven nog 12 dagen in het nest voordat zij uitvliegen en daarna worden zij nog drie weken gevoerd door de ouders. Er is één legsel per jaar.

Kortom een leuke vogel als je hem ziet en veel succes met de waarneming. Ter vergelijking met de zwartkop heb ook van hem nog een foto toegevoegd en dan zie je dat deze een veel grijzere onderzijde heeft.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op de vorige blog.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Koningspage, Iphiclides podalirius

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Dambordje, Melanargia galathea

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kleine IJsvogelvlinder,Limenitis camilla

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Witbandzandoog, Brintesia circe

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Bosparelmoervlinder,Melitae athalia

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zandsprietdikkopje,Thymelicus lineolus

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Dambordje, Melanargia galathe

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Bosparelmoervlinder,Melitae athalia

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Bruin zandoogje, Maniola jurtina

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Dambordje, Melanargia galathe

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Koningspage, Iphiclides podalirius

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Sint Jans vlinder, Zygaena filipendulae

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kleine IJsvogelvlinder,Limenitis camilla

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Kolibrievlinder,Macroglossum stellatarum

In deze periode, als het wat rustiger is met de vogels, verschuift de aandacht naar onder meer de vlinders. Daarom in deze aflevering aandacht voor vlinders die ik op vakantie in de Dordogne heb kunnen fotograferen. Het zijn geen vlinders die exclusief zijn voor die regio, maar ze komen daar wel wat algemener voor.
Het begint met de prachtige koningspage. In ons land niet (meer) te zien. Hij lijkt veel op de koninginnenpage die in het zuiden van ons land nog wel te zien is, maar die heeft niet het oranje randje dwars over de onderkant van de vleugel. Het Dambordje is een vlinder die in ons land niet voorkomt maar in de Dordogne erg algemeen is. Ook de kleine ijsvogelvlinder en de bosparelmoervlinder komen n ons land voor maar in mindere mate en ook vooral in het zuiden en oosten. Het bruin zandoogje is veel algemener en zie je ook hier veel.
De kolibrievlinder en de sint jansvlinder zijn dagactieve nachtvlinders die redelijk algemeen zijn en ook in ons land worden ze gezien, maar daar moet je wel meer moeite voor doen dan in de Dordogne. Tot slot het zwartsprietdikkopje. Een heel klein vlindertje dat dat wijdverbreid is in Europa en ook in ons land.
Kortom geniet van de fotos en wellicht kom je ze tegen op je vakantie.

Iedereen nog bedankt voor de reacties op de vorige blog over de braamsluiper.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele zanglijster, Turdus philomena, Songtrush. Zie het geel bij de snavel.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele grote bonte specht, Dendrocopos major, Great Spotted Woodpecker
Zie het rode petje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Twee juveniele gaaien (de voorste)
Nog meer wit op de kop

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele groenling, Chloris chloris, Greenfinch
Nog niet helemaal uitgekleurd. Bij de poten komt het geel/groen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele grote bonte specht. Zie het rode petje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele heggenmus, Prunella modularis, Dunnock
Verenkleed nog niet af en nog niet uitgekleurd, snavel oranje/geel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele koolmees, Parus Major, Great Tit
Net uit bad

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele Ekster, Pica pica, Eurasian Magpie
Korte staart en nog niet uitgekleurd

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele fitis of tjiftjaf
Erg moeilijk van elkaar te onderscheiden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele groenling. Nog niet uitgekleurd,
verenkleed nog wat ruw

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele Tjiftjaf of fitis

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele zwartkop, Sylvia atricapilla, Eurasian Blackcap
Verenkleed nog niet af, valer kleur en een bruin petje
( zelfde als vrouwtje)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele koolmees, Parus major, Great Tit
vage kleuren

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele koolmees en pimpelmees.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele pimpelmees, Parus caeruleus, Eurasian Blue Tit
Vage kleuren.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele roodborst, Erithacus rubecula, Robin
Gespikkelde borst, verenpak nog niet uitgekleeurd

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele wintekoning, Troglodutes trglodytes, Winter Wren
Nog geen volledig uitgekleurd verenkleed en nog wat pluizig

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele zanglijster, Net uit bad. Let op de kleur van de snavel

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele zwartkop, Sylvia atricapilla, Eurasian Blackcap
Verenkleed nog niet af, valer kleur en een bruin petje
( zelfde als vrouwtje)

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Juveniele ringmus, Passer montanus, Tree Sparrow
Zie de gele snavel

Deze keer een blog met alleen maar jonge ( juveniele) vogels van soorten die allemaal voorkomen op onze plek in Bakhuizen. In deze tijd van het jaar zijn zij immers volop te zien. Door het jaar heen hebben we daar 35 soorten, varierend van vaste bezoekers tot een dwaalgast. De meeste soorten broeden ook in de aangrenzende bosrand maar ik heb niet van allemaal fotos. De oorzaak is dat juvenielen zich soms niet laten zien en als ze te voorschijn komen al bijna niet meer herkenbaar zijn als juveniel. Dat laatste is vaak het geval bij de turkse tortel en de houtduif, maar ook de vink en de boomklever vind ik niet gemakkelijk. De mezen zijn bijvoorbeeld heel goed herkenbaar maar bij de ekster moet je al heel goed kijken naar de kleur en de lengte van de staart. De tiftjaf en de fitis zijn als volwassen vogel moeilijk uit elkaar te houden, maar als juveniel lukt het mij al helemaal niet. Daarom presenteer ik ze hier maar als fitis/tjiftjaf.
Meestal herken je de jongen aan hun nog wat onbeholpen gedrag of aan gedrag dat je bij volwassen vogels bijna niet ziet. Ook de kleur is vaak nog vaal of zelfs nog niet helemaal aanwezig en de snavel heeft vaak nog een gelige kleur.
Het is in ieder geval een leuke bezigheid om te kijken of je de ze kunt herkennen en ik hoop dat deze blog je daar bij kan helpen.

Als je op de fotos klikt krijg je een diashow met grotere afbeeldingen.
Iedereen nog bedankt voor de reacties op mijn vorige blog over de vlinders uit Frankrijk.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Echte tonderzwam, parasiet op loofbomen, vooral beuk en berk. Algemeen in bossen op zandgronden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Dennenvoetzwam. Parasiet op naaldbomen. Algemeen in naald- en gemengde bossen op zandgronden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Doolhofzwam. Leeft op stronken en dode takken van de eik.
Algemeen in bossen op zandgronden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vliegenzwam, net boven de grond. Nog dicht en niet op kleur

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vliegenzwam, nog dicht maar wel op kleur

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vliegenzwam, volgroeid

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Gele knolamaniet.Groeit meestal bij loofbomen.
Zeer algemeen in bossen op droge zandgronden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Groene knolamaniet. Groeit ook meestal bij loofbomen.
Algemeen in bossen maar ook wel in wegbermen
waar bomen zijn geplant.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Parelamaniet. Groeit zowel bij loof- als naaldbomen.
Zeer algemeen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Roodbruine slanke amaniet. Groeit vooral bij berken.
Ook wel bij andere loofbomen en soms ook naaldbomen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Braakrussula. Groeit bij loof- en naalbomen.
Algemeen op zandgronden.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Gewoon elfenbankje. Hier in gezelschap van hongzwammen.
Groeit op doodhout van loofbomen. Meestal op stronken.
Zeer algemeen zonder een voorkeur voor een biotoop

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Gewoon elfenbankje, zoa;ls je ze overal op dood loofhout
kunt aantreffen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Amethistzwam, ook wel rodekoolzwam genoemd.
Groeit vooral bij beuken in bossen en bosranden.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Hazenpootje. Een zeer fragiele paddenstoel die je aantreft op
houtsnippers en bijv. composthopen. Zeer algemeen.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

De tere hoed van het hazenpootje krult al snel omhoog

Image may be NSFW.
Clik here to view.

De hoed van het hazenpootje van bovenaf.
Goed te zien is hoe fragiel deze is.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zo komt het hazenpootje boven de grond. Daaraan
ontleent hij zijn naam

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote parasolzwam. Deze hoed was 25 cm in doorsnee.
Groeit op dood organisch materiaal op zandige en voedselrijke
bodem in open vegetatie zoals wegbermen, bosranden

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Prachtvamhoed. Groeit vaak in bundels op dode stronken
of aan de basis van levende bomen. Algemeen in bossen
en wegbermen.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Honingzwam. Parasiet op loofbomen en stronken.
Groeit vaak in bundels.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Geweizwam. Vrij klein en zeer algemeen op dood en half verrot hout.
Zeer algemeen in het hele land.

Deze keer geen vogels maar paddenstoelen. Het is immers weer oktober en dan is het toch een beetje paddenstoelentijd, alhoewel je het hele jaar wel paddenstoel kunt zien. De herfst is wel de meest aangewezen tijd. Ik vind het een fascinerende wereld en als je goed oplet zie je een variatie van de fraaiste paddenstoelen tot en met zeer wanstaltige ( doolhofzwam) exemplaren of onooglijk kleine zwammetjes. Die laatse zijn vaak niet op de foto te krijgen omdat ze te klein zijn en vaak in donkere omstandigheden groeien. Flitsen is geen optie. Ik heb een overzicht gemaakt van de paddenstoelen die ik de afgelopen tijd heb gefotografeerd en die ik op naam heb weten te brengen. Dat laatse is nog niet altijd gemakkelijk maar met hulp van boeken en deskundigen op facebook kom je een heel eind.
Ik hoop dat jullie genieten van de fotos en dat het inspireert om ook zelf het bos in te gaan en te speuren. Er zijn er nu nog genoeg.
In de beschrijving staat vaak dat zij algemeen zijn, maar dat hoeft nog niet te betekenen dat zij ook talrijk zijn. Ik zie bijv. de gele knolamaniet en de honigzwam vrij veel maar de parelamaniet maar af en toe.
Iedereen weer bedankt voor de reacties op de vorige blog. Vragen en opmerkingen hoor ik graag

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Smient, Mareca penelope, Eurasian Wigeon. Mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Smient, Mareca penelope, Eurasian Wigeon. Paartje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Mannetje smient

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Mannetje smient. Veel dichterbij kon niet.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Rustend op het water

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Altijd alert

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Mannteje dobberend op het water

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje, grazend op de oever maar wel alert

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vrouwtje rustend op het water

De smient is weer in ons land gearriveerd. Reden genoeg dus om weer eens aandacht aan deze prachtige eenden te geven. Vooral de mannetjes zijn goed te herkennen aan de fraaie kastanjebruine kop en nek met het gele voorhoofd en de kenmerkende witte buik. Ze worden ook wel de ” fluiteend” genoemd, vanwege de kenmerkende luide fluittoon van het mannetje. Als je door de weidegebieden loopt is het een prachtig gehoor. Bij ons is hij een echte wintergast, hoewel er van wordt uitgegaan dat er jaarlijks ongeveer 30 broedparen zijn in Nederland. Er overwinteren hier circa 800.000 exemplaren waarmee hij in het winterseizoen, na de wilde eend, de meest talrijke grondeleend in ons land is. Bijna de helft van alle smienten in Noord West Europa overwintert in ons land en dan vooral in de veenweidegebieden van Friesland, Noord- en Zuid Holland, maar ook in de randmeren en langs de grote rivieren.
Ons land is daarom van essentieel belang voor de smient. Zij arriveren vanaf oktober en in april zijn ze weer vertrokken. In de polders zie je ze vaak in wat kleinere groepen maar op plassen en meren zie je vaak enorme aantallen en dan hoor je ook meteen waarom ze fluiteenden worden genoemd.

Zij worden gerekend tot de grondeleenden maar in tegenstelling tot andere eenden grazen de smienten, net als ganzen, op de weilanden en zoeken zij veel minder al slobberend hun voedsel. Zij grazen vooral op de weilanden omdat door ontginning de oorspronkelijke graasplaatsen in moerassig gebied zijn verdwenen. In dat grazen op de weilanden ligt meteen ook het probleem. Vlak na hun aankomst eten zij nog heel eiwitrijk zeekraal en zeegras op de kwelders maar als zij arriveren in de veenweidegebieden moeten zij overschakelen op weidegras dat veel minder voedzaam is waardoor zij er meer van moeten eten om genoeg voedingstoffen binnen te krijgen. Daardoor besteden zij circa 15 uur per dag aan het grazen. Boeren ervaren dat als overlast omdat zij schade aanrichten. Zij eten immers voor koeien bestemd gras. Die koeien staan echter binnen vanaf eind oktober en eten ingekuild gras. De eventuele schade kan overigens ook nog door het faunafonds worden gecompenseerd. De provincies Noord en Zuid Holland zijn voorstander van onbeperkt afschieten om de schade te voorkomen. Onbegrijpelijk en gelukkig dat daar veel weerstand tegen is. Ook de rechter heeft het tot nu toe verboden, alhoewel er nog sprake is van opschorting van een besluit en niet van een definitief verbod. Weer een bewijs dat het economisch belang het helaas weer wint van natuurbescherming. Hopelijk gaat dat afschieten er niet van komen.

Smienten rusten net als andere eenden en ganzen op het water. Op het land zijn ze namelijk kwetsbaar voor roofvogels als slechtvalk en zeearend. Op het water lopen ze veel minder risico.

De paarvorming vindt in de winter plaats zodat zij als pas gevormd paartje de terugreis aanvaarden naar hun broedgebieden in Scandinavië en Siberië. De balts kun je dus nog goed waarnemen in onze polders, meestal vanaf januari.

In april/mei arriveren zij in hun broedgebied. Hun nest is een eenvoudig, met wat gras en dons gevoerd kuiltje in de beschutting van begroeiing. Het legsel bestaat uit 6 tot 12 eieren die door het vrouwtje worden uitgebroed in circa 3 weken. Na ongeveer 40 dagen zijn de jongen helemaal zelfstandig en kunnen zij ook vliegen. Zij hebben één legsel per jaar. In tegenstelling tot de winterperiode waarin zij bij ons in groepen leven zijn zij tijdens het broedseizoen solitair.

Iedereen weer bedankt voor de reacties op de paddenstoelenblog.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zwartbuikwaterspreeuw, Cinclus cinclus cinclus, White-throated Dipp

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Zwartbuikwaterspreeuw in de Amsterdamse Waterleidingduinen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Op de uitkijk bij een stuw

Het laatste vogelmoment van dit jaar gaat over de waterspreeuw. In ons land is hij vrij zeldzaam en alleen te zien tijdens de winterperiode. Er worden twee ondersoorten onderscheiden namelijk de roodbuikwaterspreeuw ( britse ondersoort) met een bruinrode rand onder de witte borst en de zwartbuikwaterspreeuw ( noordelijke variant) met een bruinzwarte rand. De enkele exemplaren die hier overwinteren zijn afkomstig uit Scandinavië en dus zwartbuikwaterspreeuwen. De roodbuikwaterspreeuw zie je in Midden Europa en Groot Brittannië. Hij leeft altijd in de buurt van r snelstromende beken, rivieren en rotsachtige stroomversnellingen. In Europa dus vooral in Scandinavië en Midden-Europa tot in Zuid België. De enkele exemplaren die hier overwinteren, kun je aantreffen langs snelstromende beken, riviertjes en sprengen in het oosten en zuiden van het land. Hij kiest ook wel voor kunstmatige beken zoals de betonnen beek in de Amsterdamse Waterleidingduinen. Door kunstmatig hoogteverschil stroomt die vrij snel en je treft hem daar ook wel aan bij de kleine stuwen in de andere kanalen omdat het water daar ook snel stroomt. De foto’s bij dit vogelmoment zijn daar recent gemaakt. Het betreft altijd maar 1 of 2 exemplaren en dan ook nog niet ieder jaar.

Het is een bijzondere vogel omdat hij wordt gerekend tot de zangvogels maar eigenlijk ook een echte watervogel is. Hij loopt niet alleen in het water maar is ook in staat om te duiken en onder water te bewegen, waarbij hij tegen de sterke stroom in kan zwemmen. Door zijn vleugels tegen de stoom in te openen kan hij zichzelf onder water houden. Daardoor is hij uitstekend in staat om waterinsecten en kleine visjes en schaaldiertjes te vangen, maar hij jaagt ook boven water op libellen en vliegen. Uitrusten doet hij op een uitstekende steen of boomwortel.

De waterspreeuw is geen trekvogel maar eerder een standvogel in zijn broedgebied. Enkele exemplaren zwerven na het broedseizoen wat rond en kunnen dan door sterke oostenwind bij ons belanden.

Hij bouwt een koepelvormig nest in oevervegetatie, in holen of achter stenen op een plek waar het water sterk in beweging is en veel ruist. Er zijn zelfs nesten aangetroffen achter watervallen waarbij hij door de waterval heen moet vliegen om bij het nest te komen. Het nest is verder bekleed met dorre bladeren. Er worden vijf witte eieren gelegd die in 15 tot 18 dagen door het vrouwtje worden uitgebroed. Na ongeveer 20 tot 25 dagen kunnen de jongen vliegen en zijn zij in staat om zich in het snelstromende water te redden.

Kortom een mooie en bijzonder vogel die we hier helaas maar heel af en toe zien.

Tot slot wil ik iedereen fijne feestdagen wensen en een gezond, gelukkig 2018 met veel vogelplezier

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote Zaagbek,Mergus merganser, Goosander. Mannetje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote zaagbek, Vrouwtje

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Even uitrekken en met de vleugels wapperen

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Vrouwtje, Let op de scherpe grens van bruin en wit op de hals.
Als dat meer geleidelijk verloopt is het de middelste zaagbek

Image may be NSFW.
Clik here to view.

vrouwtje. Ook hier zie je mooi de scherpe grens

Image may be NSFW.
Clik here to view.

even de veren poetsen

In deze tijd van het jaar gaat de aandacht uit naar de wintergasten. Hieronder verstaan we de soorten die hier alleen in het winterhalfjaar aanwezig zijn en hier dus niet broeden. De grote zaagbek is zo’n wintergast. Zij arriveren in november en december uit hun broedgebieden in Scandinavië en Rusland. In maart keren zij weer terug. Een deel trekt door naar het zuiden van Europa maar een kwart van de Noordwest Europese populatie overwintert in Nederland. Je ziet ze vooral op het IJsselmeer ( ruim 60% van de overwinteraars) maar ook in het rivierengebied, de waterleidingduinen en de natte veenweidegebieden kun je ze zien. Op het IJsselmeer verblijven ze vaak ver uit de oevers waardoor je altijd maar enkele exemplaren waarneemt en ze erg moeilijk te tellen zijn. Schattingen van SOVON lopen dan ook uiteen van circa 6000 tot 36000 exemplaren. De soort staat met de status “bedreigd” in de rode lijst van doortrekkers/wintergasten van SOVON. Dit betekent dat de aantallen in ons land behoorlijk afnemen. Die terugloop wordt toegeschreven aan de klimaatverandering. Het blijft warmer in de noordelijke streken waardoor zij minder ver naar het zuiden trekken om te overwinteren.

In tegenstelling tot zijn familielid, de middelste zaagbek, zijn het vooral zoetwatervogels die pas bij heel strenge vorst het zoute water opzoeken. Zij wijken dan uit naar de Delta. Het zijn zeer schuwe vogels die zich niet al te gemakkelijk laten benaderen. Het zijn echte duikeenden die vaak en langdurig duiken. Vaak komen ze dan ook een aantal tientallen meters verder weer boven water.

Hun voedsel bestaat vrijwel uitsluitend uit vis. Zij hebben een opvallende haakvormige getande snavel, waarmee ze prima vis kunnen opduiken. De mannetjes vallen op door hun grote witte lichaam en donkere kop. De vrouwtjes zijn wat kleiner en grijzer maar hebben een prachtig roodbruine kop met een opvallend punkkapsel.

Zij broeden zij in het hoge noorden in de naaldwoudgebieden langs visrijke meren en rivieren. De balts en de paarvorming kunnen al in de winterperiode beginnen. Zij nestelen in boomholtes tot wel 10 meter hoog en maken ook wel gebruik van oude nesten van roofvogels. Zij broeden ok wel wel tussen de oevervegetatie of boomwortels, maar in minder mate. Er zijn wel midden in het bos nesten aangetroffen en dus behoorlijk ver verwijderd van water. Ook dat zijn uitzonderingen. Het legsel bestaat uit 7 tot 14 crèmekleurige eieren die door het vrouwtje worden bebroed in ongeveer 30 tot 35 dagen. De jongen kunnen vervolgens na ongeveer 65 dagen vliegen.

Er werd in het verleden wel op hen gejaagd omdat ze werden gezien als een bedreiging voor de visstand alhoewel dat nooit enig concreet bewijs voor is geleverd.

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote Canadese Gans, Branta canadensis, Canada Goose

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote Canadese Ganzen in de vlucht

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Grote Canadese Gans in close up

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Paartje in het broedgebied

Image may be NSFW.
Clik here to view.

Roepend

Image may be NSFW.
Clik here to view.

In het grasland, waar zij ook grazen

Het lijkt mij leuk om eens stil te staan bij een soort die tot de exoten wordt gerekend, nl de Grote Canadese gans. Onder exoten worden vogels verstaan die oorspronkelijk niet bij ons voorkomen en die hier niet op eigen kracht zijn gekomen. Het zijn dus geen soorten die langzamerhand hun territorium hebben uitgebreid, zoals bijv. de Turkse tortel. Exoten zijn ingevoerd en uitgezet voor de jacht of opgenomen in waterwildcollecties. De uitgezette vogels en de ontsnapte vogels hebben zich succesvol n het wild kunnen vestigen en langzaam zijn er broedpopulaties gevormd.

De Grote Canadese gans is daar dus een voorbeeld van. Oorspronkelijk was hij een broedvogel van de prairies in Noord Amerika. Alhoewel men dacht dat hij daar was uitgestorven werd hij in 1962 herontdekt. Al in de 17^e eeuw werd hij ingevoerd in Engeland en gehouden als siervogel. Ontsnapte vogels hebben zich daar in het wild kunnen vestigen en een behoorlijk broedpopulatie gevormd. Zij zijn daar standvogel en verlaten Engeland dus niet of nauwelijks. In de 30’er jaren van de vorige eeuw is de Canadese gans voor de jacht ingevoerd en uitgezet in Zweden en later in Noorwegen en Finland. Die introducties waren succesvol en hij heeft zich als broedvogel kunnen vestigen. Vanuit Scandinavië heeft hij zich langzaam over Europa kunnen verspreiden. Aanvankelijk als wintergast en later ook als broedvogel.

In vogelgidsen uit de 70’er jaren wordt hij nog vermeld als een dwaalgast en in de Petersons vogelgids ( uitgave 1987) wordt hij ook nog omschreven als een vrij zeldzame wintergast.

Vanaf 1974 wordt hij in ons land waargenomen als broedvogel en dan gaat het vooral om, uit gevangenschap ontsnapte vogels.Het aantal broedparen wordt dan geschat op circa 5 tot 15. ( SOVON, Atlas van Nederlandse Vogels 1987) In strenge winters komen er wel overwinteraars uit Scandinavië.

In de 90’er jaren werd hij gezien als een jaarvogel en ging men uit van circa 100 broedparen en een klein aantal wintergasten uit Zweden ( Avifauna van Nederland uit 2000)

Tot 1987 werden zij intensief bejaagd omdat zij als schadelijk werden gezien voor de graslanden. Groei van de broedpopulatie werd daardoor bemoeilijkt. Vanaf 1987 werd er niet meer op gejaagd en kon de groei zich doorzetten. Die sterke groei is nu in hun nadeel omdat zij daardoor plaatselijk weer worden gezien als schadelijk en weer worden afgeschoten. Dat is vrij gemakkelijk omdat zij bij wet zijn vrijgesteld van bescherming en dus mogen worden afgeschoten als zij schadelijk zijn.

De huidige populatie broedvogels wordt door SOVON geschat op 5000 tot 10.000 broedparen en zij zijn dus helemaal ingeburgerd. Zij broeden in de laaggelegen natte weidegebieden, maar je ziet ze ook langs meren en in parken. Hun voedsel bestaat uit waterplanten die ze, net als knobbelzwanen, al grondelend van de bodem halen. Je ziet ze echter ook grazen op de weilanden waar ze zich te goed doen aan gras en allerlei kruiden.

Zij broeden vaak in losse kolonies en starten al in maart. Het nest wordt op de grond gebouwd en bestaat uit takken, gras, riet en bladeren. Eind maart worden de 5 tot 6 eieren gelegd. Het broeden duurt ongeveer 30 dagen. De jongen verlaten het nest al snel en worden dan nog door de ouders beschermd tot zij na ongeveer 45 dagen vliegen

VOGELMOMENT KRAKEEND

VOGELMOMENT MIDDELSTE ZAAGBEK

KLEINE STELTLOPERS ZUIDPIER IJMUIDEN

VOGELMOMENT KIEVIT

VOGELMOMENT GRASMUS

VOGELMOMENT VOGELS IN BAKHUIZEN

VOGELMOMENT BOERENZWALUW

PADDENSTOELEN

KERSTWENS MET WILDE EN KLEINE ZWAAN

VOGELMOMENT WINTEREENDEN

VOGELMOMENT BLAUWE REIGER

VOGELMOMENT HEGGENMUS

VOGELMOMENT BRAAMSLUIPER

VLINDERS

JONGE VOGELS

PADDENSTOELEN

VOGELMOMENT SMIENT

VOGELMOMENT WATERSPREEUW

VOGELMOMENT GROTE ZAAGBEK

VOGELMOMENT GROTE CANADESE GANS